Phân loại các loại sẹo chuẩn y khoa

Sẹo là gì?

Sẹo là cách tự nhiên của cơ thể để chữa lành và thay thế da bị mất hoặc bị tổn thương. Các vết sẹo thường được tạo thành bởi các mô sợi. Sẹo trên thực tế có thể được hình thành vì các lý do khác nhau, thường do mụn, phẫu thuật, chấn thương, nhiễm trùng, hoặc viêm nhiễm.

Sẹo có thể xuất hiện ở mọi nơi trên cơ thể và các loại sẹo khác nhau, cấu tạo của sẹo có thể khác nhau – có dạng phẳng, sần, trũng, có màu, đau hoặc ngứa. Cách phân loại các loại sẹo của một vết sẹo phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại da và vị trí trên cơ thể, hướng của vết thương, loại thương tổn, số tuổi của người bị sẹo và thể trạng của họ.

Nhiều người sau khi điều trị mụn trứng cá cũng để lại thâm sẹo, do vậy hãy cẩn trọng với làn da của mình.

Các loại sẹo và phương pháp điều trị

Có thể điều trị các loại sẹo bằng nhiều cách khác nhau và tùy thuộc vào nguyên nhân hình thành và tình trạng của sẹo.

Sẹo lồi

Đây là những cụm mô sẹo khá dày, hình tròn, kích thước không đều và mọc ở vị trí bị vết thương trên da, nhưng ở ngoài rìa của miệng vết thương. Chúng thường có màu đỏ sậm hoặc hồng hơn so với vùng da xung quanh. Sẹo lồi được hình thành từ collagen mà cơ thể sản xuất sau khi vết thương lành. Những vết sẹo này tùy cơ địa da mà có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu nào trên cơ thể. Chúng xảy ra thường xuyên hơn ở những người da sẫm màu. Sẹo lồi thường xuất hiện sau 6 tháng đến một năm sau chấn thương trên da. Không có một cách chữa sẹo lồi đơn giản nào. Tái phát sau khi điều trị là phổ biến. Phương pháp điều trị thường bao gồm:

• Steroid được tiêm trực tiếp vào mô sẹo để giúp giảm ngứa, mẩn đỏ và cảm giác bỏng rát mà những vết sẹo này có thể tạo ra. Đôi khi, các mũi tiêm thực sự giúp làm giảm kích thước của sẹo.
• Phương pháp ép lạnh là việc vết sẹo được “đóng băng” bằng các loại thuốc.
  Liệu pháp tạo áp lực bao gồm một loại thiết bị áp lực được dán lên vùng sẹo. Chúng có thể được dán cả ngày lẫn đêm trong khoảng thời gian từ 4 đến 6 tháng.
• Nếu sẹo lồi không thể xử lý với các phương pháp không phẫu thuật, bạn bắt buộc phải phẫu thuật. Một loại phẫu thuật đó là trực tiếp loại bỏ hình thành sẹo bằng một vết rạch, và khâu được đặt để giúp đóng vết thương. Đôi khi, ghép da được sử dụng để giúp khép lại vết thương nhanh hơn. Điều này liên quan đến việc thay da hoặc gắn da vào một vùng da bị thiếu trước đó. Ghép da được thực hiện bằng cách lấy một phần da lành từ một vùng da khác trên cơ thể (được gọi là nơi hiến tặng) và gắn nó vào vùng cần thiết.
• Một lựa chọn khác là phẫu thuật laser. Có thể điều trị sẹo bằng nhiều loại laser khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân hình thành của sẹo. Laser có thể được sử dụng để làm phẳng vết sẹo, loại bỏ màu sắc bất thường của vết sẹo hoặc làm đầy sẹo.

Sẹo phì đại

Sẹo phì đại tương tự như sẹo lồi là một trong các loại sẹo rất gây mất thẩm mỹ, tuy nhiên, sự phát triển của chúng chỉ giới hạn trong ranh giới của khiếm khuyết da ban đầu. Những vết sẹo này cũng thường có màu đỏ sậm, thường phồng dày và nhô lên cao. Sẹo phì đại thường bắt đầu hình thành trong vài tuần sau khi da bị thương. Sẹo phì đại có thể tự cải thiện theo một cách tự nhiên, nhưng quá trình này có thể mất khá nhiều thời gian từ một năm hoặc hơn.

• Trong điều trị sẹo phì đại, steroid có thể là phương pháp điều trị ưu tiên với các loại sẹo này, mặc dù không có một cách chữa nào đơn giản. Steroid có thể tiêm hoặc bôi lên sẹo trực tiếp.
• Những vết sẹo phì đại này cũng có thể được loại bỏ bằng cách phẫu thuật. Thông thường, tiêm steroid được sử dụng cùng với phẫu thuật và có thể tiếp tục đến hai năm sau phẫu thuật để giúp chữa lành tối đa và giảm khả năng sẹo quay trở lại.

Sẹo co rút

Sẹo co rút là hiện tượng bất thường xảy ra khi một vùng da rộng lớn bị tổn thương và mất đi, dẫn đến sẹo. Sự hình thành sẹo kéo các mép da lại với nhau, gây ra tình trạng da vùng trũng xuống. Sự sụt giảm kích thước của da sau đó có thể ảnh hưởng đến cơ, khớp và gân, gây giảm vận động. Có nhiều lựa chọn điều trị phẫu thuật khác nhau cho sẹo co rút.

• Phương pháp ghép da được thực hiện sau khi đã loại bỏ mô sẹo.
• Tạo hình chữ Z là một loại thủ thuật được sử dụng để chỉnh sửa vết sẹo bằng cách sử dụng một vết rạch hình chữ Z để giúp giảm sự co thắt của da xung quanh. Có thể dùng các mũi khâu nhỏ để giúp giữ da cố định.
  Mở rộng mô là một kỹ thuật mới hơn đang được sử dụng và bao gồm một quá trình làm tăng số lượng mô hiện có sẵn cho các mục đích tái tạo. Việc này thường được sử dụng ngoài phẫu thuật tạo ghép da.

Phục hồi sau phẫu thuật trị các loại sẹo

Như với tất cả các cuộc phẫu thuật, điều quan trọng là phải làm theo tất cả các hướng dẫn để giúp phục hồi tối đa. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về tất cả các hạn chế hoạt động, tùy thuộc vào loại phẫu thuật cho các loại đã được thực hiện. Thực tế  không thể loại bỏ sẹo hoàn toàn. Nhiều yếu tố sẽ liên quan đến mức độ lành của vết sẹo cụ thể của bạn như bị sẹo kiêng ăn gì, với một số vết sẹo mất hơn một năm để cải thiện ngoại hình sau phẫu thuật.